قاعده مندی ابزار استفاده از فضای مجازی

محدوده‌ای از عقاید، احساسات، رفتارها و ویژگی‌های هر عضو خانواده که برای دیگر اعضا آشکار نباشد یا علی‌رغم آشکار بودن، از افشای آن راضی نباشد و در مقابل ورود و نظارت دیگر اعضا واکنش نشان ‌دهد، حریم خصوصی تلقی می‌ شود.

مردم سراسر جهان به وسیله فضای مجازی این امکان را دارند که با یکدیگر مراوده داشته باشند، این شبکه‌های ارتباطی تا به امروز با شیوه های مختلفی بین کاربران به اشتراک گذاشته می شود. در صورت عدم رعایت نکات امنیتی در شبکه ‌های ارتباطی آنلاین، دسترسی افراد غیرمجاز به اطلاعات خصوصی میسر و خسارات جبران‌ناپذیری به حریم خصوصی کاربران وارد می ‌شود.

بهمن کشاورز : گمان می رود قانون گذاران برای حریم خصوصی در هر مورد و موضوعی که چنین مقوله ای در آن قابل طرح باشد، قائل به اهمیت هستند؛ در مورد فضای مجازی یعنی مجموعه ای از ارتباطات الکترونیک و صوتی و تصویری نیز بدین گونه است .

قانون جرایم رایانه ای

در قانون جرایم رایانه ای مواردی از این گونه که مربوط به فضای مجازی می شود، پیش بینی شده است. در ماده 1 این قانون برای شخصی که به طور غیرمجاز به داده ها یا سیستم های یارانه ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است، دسترسی پیدا کند، مجازات حبس تا یک سال و جزای نقدی یا هردو مجازات پیش بینی شده است.

همینطور در ماده 2 قانون مذکور مقرر شده است: «هرکس به طور غیر مجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیر عمومی در سیستم های یارانه ای یا مخابراتی یا امواج الکترومغناطیسی یا نوری را شنود کند، به حبس از 6 ماه تا دو سال یا جزای نقدی از 10 تا 40 میلیون ریال یا هردو مجازات محکوم خواهد شد»

پیش از تصویب این قانون مجازات مشابه فقط برای مأموران دولت که حریم افراد یا اشخاص را بدون مجوز قانونی می شکستند، پیش بینی شده بود. حال آن که اطلاق لفظ «هرکس» نشان می دهد که افراد عادی نیز مشمول این مجازات هستند.

جاسوسی رایانه ای نیز در این قانون قابل مجازات تلقی شده که البته راجع به اطلاعات (داده های) سری دولتی است.

جعل به وسیله رایانه

همچنین مصادیقی از جعل به وسیله رایانه نیز پیش بینی شده است که تغییر داده های قابل استناد، ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده ها ؛ تغییر داده ها ؛ علائم موجود در کارت های حافظه یا قابل پردازش در سیستم های رایانه ای یا مخابراتی یا تراشه ها؛ ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده ها یا علائم آنها را در بر می گیرد و استفاده از این جعلیات نیز مجازات دارد.

خراب کردن و اخلال در داده ها یا سیستم های رایانه ای و مخابراتی نیز به موجب این قانون جرم انگاری شده و مجازات حبس یا جزای نقدی یا هردو مجازات را دارد.

در رابطه با ورود غیر مجاز به دنیای اعتباری و معنوی اشخاص و افراد نیز که به تعبیری شکستن حریم آنان است، در فصل پنجم قانون تحت عنوان «هتک حیثیت و نشر اکاذیب» در مواد 16 و 17 و 18 قانون تعیین مجازات شده است.

از طرف دیگر تفتیش و توقیف داده ها یا سیستم های رایانه ای و مخابراتی به موجب دستور قضایی فقط در حالتی مجاز اعلام شده که ظنّ قوی به کشف جرم یا شناسایی متهم یا ادله جرم وجود داشته باشد و این اقدامات باید در حضور متصرفان قانونی یا اشخاصی که به نحوی این سیستم ها و ابزار ها را تحت کنترل دارند، انجام شود.

قانون گذار در ماده 48 قانن و تبصره آن شنود محتوای در حال انتقال ارتباطات خصوصی (غیر عمومی) در سیستم ای رایانه ای یا مخابراتی را مشمول مقررات شنود مکالمات تلفنی قرار داده است یعنی هر مورد باید به موجب دستور قضایی مشخص و جداگانه باشد.

حاصل اینکه هرچند فضای مجازی و رایانه ای تا حدی تازگی دارد اما به هر حال ورود در این فضا و بهره گیری از مزایای آن باید توام با رعایت ضوابطی باشد که به حقوق دیگران لطمه نزند.

برای دریافت مشاوره با وکیل در مشهد و اخذ مشاوره حقوقی رایگان به صورت حضوری با شماره های کارشناسان دادپلاس در تماس باشید