مزایا و معایب داوری

بررسی محاسن و معایب داوری

در نوشته با مزایای داوری و معایب داوری به طور خلاصه اشنا خواهیم شد

داوری و قواعد آن در نظام حقوقی ما قدمتی اندک دارد ، ولی با همه ی این ها این نهاد در حال حاضر در امور مدنی به طور خاص و هم در امور کیفری با کمی تغییر و در قالب میانجیگری مورد توجه قرار گرفته است . قانون گذار در حالت های ارجاع به داوری را به دو صورت داوری اختیاری و داوری الزامی یا قانون تبیین نموده است .

داوری الزامی ، مصادیق متعددی دارد که از آن جمله آن می توان به داوری پیش بینی شده در ماده 20 قانون پیش فروش ، دعاوی مربوط به بخش خصوصی و دولتی و … اشاره نمود .

مضافاً اینکه داوری اختیاری یا قراردادی را مقنن در آیین دادرسی مدنی پیش بینی نموده است . امروزه افراد قبل از حدوث اختلاف یا پس از حدوث آن یا به موجب قانون امری اختلافات احتمالی یا موجود خود را به داوری واگذار می کنند تا جایی که میزان دعاوی ارجاع شده به داوری بسیار قابل توجه می باشد به طوری که میتوان این گونه گفت : که این موضوع نه تنها از یک طرف و در ظاهر از میزان پرونده های ارجاعی به دادگاه های دادگستری می کاهد ولی از طرف دیگری در عمل چون بسیاری از افرادی که در داوری دخالت دارند و رای صادر می کنند افرادی هستند که به قواعد و مقررات عادی و اساسی اشراف کمتری دارند باعث می شود اختلاف طرح شده نزد داور یا داوران مجدد در محاکم دادگستری مطرح شده و باعث اطاله دادرسی و طولانی شدن روند رفع اختلاف گردد که این ایراد بر داوری وارد است . ولی این ایراد ایراد منحصر و محدود به آن نمی باشد و دارای ایراداتی دیگر نیز می باشد .

مزایا و معایب داوری

برای داوری محاسن زیادی برشمرده اند به طور نمونه می توان گفت تشریفات حذف می گردد . عدالت و انصاف در رسیدگی ، حل ویژه و مسالمت آمیز اختلافات و مخصوصاً اعتمادی که طرفین به قاضی منتخب دارند نیز از امتیازات داوری به شمار آمده است . در عین حال داوری معایبی نیز دارد که نباید نادیده گرفته شود ، صرف نظر نمودن از برخی تشریفات شکلی و انصراف در برخی طرق شکایت می تواند از موارد معایب داوری باشد .

مزایای داوری

اجمالاً محاسن داوری نسبت به دادرسی عبارتند از : انصاف و عدالت در رسیدگی ، سرعت در حل و فصل ، امکان اجرای بهتر و سریعتر احکام داوری ، بی طرفی در داوری .

اصل بی طرفی در داوری

بی طرفی داور یا داوران شرط اساسی و مهم در داوری است به طوری که هر گاه یک یا تمام داوران رسیدگی کننده این شرط را از دست بدهند حتی در جریان رسیدگی می توان بر اساس شرایط مقرر شده در قرارداد داوری آن ها را جرح یا عزل نمود .

بنابراین داوری متضمن یک رسیدگی بی طرفانه تر به اختلافات است تا رسیدگی در محاکم یا مراجع قضایی و دولتی. نکته قابل توجه در این خصوص آن است که قانون آیین دادرسی مدنی ما در خصوص این شرط اساسی سکوت اختیار کرده و معترض این شرط اساسی برای داوری نشده است منتهی این امر در قانون آیین دادرسی مدنی تصریح نشده ولی در قانون داوری تجاری بین المللی ایران در بند 1 و 2 ماده 12 اصل بی طرفی و استقلال را بیان داشته و ضمانت اجرای آن داشتن حق جرح توسط شخصی که آن داور را انتخاب نموده قرار داده شده است در تعریف بی طرفی می توان گفت که : داور تحت تاثیر ملاحظات مختلف قرار نگرفته باشد و موازین عدالت را سر لوحه خود قرار دهد .

در مورد استقلال هر چند قانون گذار بدان تصریح ننموده است ؛ ولی با ذکر موارد رد دادرس در ماده 91 قانون آیین دادرسی مدنی به نوعی به اصل استقلال قاضی اشاره داشته است ، همانطوری که در مطالب فوق به آن اشاره شده است راجع به داوری نیز در بند های 1 و 2 ماده 12 ذیل عنوان موارد جرح داور ، اصل بی طرفی و استقلال را بیان داشته است و ذکر این موارد در قانون یاد شده خصوصیتی ندارد تا ما منکر وجود و اجرای آن در داوری های داخلی بشویم .

اصل بی طرفی و استقلال داور یا داوران منتخب در سطح بین المللی از اهمیت بیشتر برخوردار اند ؛ زیرا در رسیدگی های قضایی و یا دادرسی های دولتی معمولا براساس قواعد حل تعارض دادگاه ها ، در حقوق بین الملل خصوصی یک دادگاه ملی صلاحیت دار در مورد رسیدگی به اختلاف شناخته می شود و معمولاً اینگونه رسیدگی ها جانبداری دادگاه از طرفی که با او هم تابعیت و هم زبان است خیلی منتفی نخواهد بود .

معایب داوری

در خصوص محاسن و مزایای داوری توضیحات کافی ارایه گردید ولی همانطور که می دانید هیچ مسئله ای در این دنیای بی عیب و نقص نیست و داوری نیز از این امر مستثنی نخواهد بود .

برای دریافت مشاوره از وکیل پایه یک در مشهد با شماره های دادپلاس در تماس باشید